Bescherming van de ZZP’er bij aankoop van een gebrekkige tweedehands auto

Eerder schreef ik al over ontbinding van een consumentenkoopovereenkomst wegens non-conformiteit van een tweedehands auto. Indien een zaak niet aan de overeenkomst voldoet, is er sprake van non-conformiteit. Doet zich een dergelijk gebrek voor binnen zes maanden na het sluiten van de koopovereenkomst, dan wordt vermoed dat het gebrek al aanwezig was bij aankoop van de zaak. De consument beschikt dan over diverse mogelijkheden om de koop aan te tasten. Maar wat nou als je uit hoofde van je eenmanszaak een tweedehands auto hebt gekocht en deze na enkele tijd gebreken vertoont? Als koper kun je je dan niet beroepen op de vergaande consumentenkoopregeling, maar moet je terugvallen op de algemene regeling voor wederkerige overeenkomsten uit Boek 6 van het Burgerlijke Wetboek.

Consument of bedrijf?

Voor het bepalen van het toepasselijke recht op een vordering tot ontbinding van een koopovereenkomst is het van belang of de koper gekwalificeerd moet worden als consument of als eigenaar van een eenmanszaak. Indien een auto is verkocht aan een bedrijf, dan is artikel 6:265 BW, de lex generalis, op de koop van toepassing. De consumentenkoopregeling moet dan buiten beschouwing worden gelaten, zo oordeelde de kantonrechter van de Rechtbank Midden-Nederland in september 2015. In onderhavige zaak bleek uit de facturen van de koop dat de koop geschiedde uit hoofde van de eenmanszaak van de koper, waardoor hij niet kon worden gekwalificeerd als consument. Wel kon hij zich met succes beroepen op de regeling uit Boek 6.

Ontbinding van de koopovereenkomst

Een niet-consument kan een overeenkomst ontbinden indien er sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de uit de overeenkomst voortvloeiende verbintenissen. Voor zover nakoming niet blijvend of tijdelijk onmogelijk is, moet de verkoper tevens in verzuim zijn. Men spreekt van een tekortkoming als de geleverde zaak niet de eigenschappen bezit die voor normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan de koper de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen. De kantonrechter oordeelde in haar vonnis dat sprake was van een tekortkoming omdat de auto al binnen vijf weken na de levering stil kwam te staan door een kapotte motor. Een koper hoeft niet te verwachten dat de motor, een essentieel onderdeel van de auto, het al begeeft nadat hij daarmee minder dan 500 km heeft gereden, ook als het gaat om een oude tweedehands auto met meer dan 150000 km op de teller. Bij de verkoop werd niet gesproken over enige motorproblemen, waardoor de koper niet hoefde te twijfelen aan het functioneren van de motor. Er rustte zodoende geen onderzoeksplicht op hem. Omdat het gebrek zich al binnen vijf weken na de levering openbaarde, kon men vermoeden dat het gebrek al aanwezig was bij de verkoop van de auto. Niet van belang is of de verkoper op de hoogte was van het gebrek. Verwijtbaarheid is namelijk geen vereiste voor ontbinding. Verwijtbaarheid in de zin van toerekenbaarheid is louter van belang als er schadevergoeding wordt gevorderd op grond van wanprestatie.
Voorwaarde voor verzuim is dat de verkoper in gelegenheid is gesteld om het gebrek te herstellen, maar dit herstel uitblijft. In deze casus heeft de koper zelf rechtsgeldig ontbonden door bij uitblijf van dit herstel een brief te versturen aan de verkoper.

De ZZP’er staat dus niet met lege handen. Via de algemene ontbindingsregeling kan hij de koopovereenkomst van een gebrekkige zaak succesvol aantasten. Ook als het gaat om een oude tweedehands auto zonder garantie hoeft dat geen belemmering te zijn om toch tot ontbinding over te kunnen gaan. Schakel een advocaat ZZP in voor een goed jurisch advies.

September 2016

Carel Erasmus