Twee cateringbedrijven besluiten in 2001 om te gaan samenwerken. Het ene cateringbedrijf, Alpha catering, heeft een mobiele keuken. Deze wordt in het kader van de samenwerking regelmatig ingezet voor kookklussen op locatie. Alpha krijgt steeds een derde deel van de winst per klus van Birdy, de andere cateraar. De beide ondernemers zetten niets op papier, behalve de facturen over en weer.
Na vijf jaar besluiten de ondernemers van Birdy dat ze de samenwerking anders willen vormgeven. Birdy wil niet langer een derde deel van de winst aan Alpha afstaan, maar wil telkens per klus de mobiele keuken van
Alpha huren voor een vaste prijs. Alpha is het daar niet mee eens en wil op de bestaande wijze verder, dus met winstdeling.
Na een moeizaam gesprek vlak voor kerst schrijven de ondernemers van Birdy aan Alpha dat hij maar met een tegenvoorstel moet komen. Nadat Alpha maandenlang niks van zich laat horen, schrijft Birdy vier maanden later dat ze de samenwerkingsovereenkomst als beëindigd beschouwen.
A pikt dat niet, en via zijn advocaat eist hij een schadevergoeding van € 170.000,-. Hij is van oordeel dat Birdy aansprakelijk is voor de door hem geleden schade op grond van contractbreuk dan wel onrechtmatige daad. Hij maakt aanspraak op vergoeding van inkomstenderving en van goodwill. A begroot de schade uit inkomstenderving op een bedrag gelijk aan een derde gedeelte van de winst die over 2006 is behaald, zijnde € 85.000,00. Het bedrag aan goodwill begroot hij eveneens op een derde gedeelte van de winst over 2006, dus eveneens op € 85.000,00.
De rechter moet zijn oordeel geven. De rechtbank is van oordeel dat sprake is van een samenwerkingsovereenkomst, zijnde een in de wet onbenoemde duurovereenkomst van onbepaalde tijd. Partijen hebben bij het aangaan van de samenwerkingsrelatie niets afgesproken over het beëindigen van de relatie. Specifieke wettelijke bepalingen zijn op het einde van deze relatie niet van toepassing, aldus de rechtbank. De redelijkheid en billijkheid kunnen meebrengen dat een duurovereenkomst niet kan worden opgezegd, tenzij er een dringende reden bestaat. Dit dient evenwel niet lichtvaardig te worden aangenomen. Partijen zijn het er over eens dat de tussen hen bestaande overeenkomst vatbaar is voor opzegging.
De rechtbank is van mening dat Birdy geen opzegtermijn heeft gehanteerd. Bij een opzegging dient voor de wederpartij volstrekt helder te zijn dat en per wanneer de overeenkomst wordt beëindigd.Naar het oordeel van de rechtbank is de brief gelijk te stellen aan een opzegging. Doel en strekking van de brief is immers beëindiging van de overeenkomst, zoals uit de tekst voldoende helder blijkt.
Vervolgens moet de rechtbank beoordelen wat dan een redelijke opzegtermijn zou zijn. ‘Allereerst komt bij het bepalen van de duur van de opzegtermijn betekenis toe aan de duur van de overeenkomst. De samenwerking tussen partijen is begonnen in 2001, waarbij partijen vanaf 1 november 2001 zijn overgegaan tot winstdeling. De rechtbank neemt die datum dan ook als beginpunt van de samenwerkings¬overeenkomst. Vanaf januari 2007 hebben partijen feitelijk niet meer samengewerkt. Aldus heeft de samenwerkings¬overeenkomst tussen partijen ruim vijf jaren geduurd.’
Na nog wat afwegingen besluit de rechter dat een opzegtermijn van drie maanden in de omstandigheden van dit geval redelijk en billijk is.
Vervolgens moet de rechtbank de hoogte van de schadevergoeding bepalen. Uitgaande van een winstdeel van ca. 70.000,- per jaar, gaat de rechtbank uit van 6.000,- per maand. Omdat het gesprek in december plaatsvond, en de brief in april werd geschreven, is de totale termijn ruim zes maanden: ruim drie maanden na het gesprek en drie maanden na de brief, de feitelijke opzegtermijn. Birdy moet dus € 40.000,- betalen aan Alpha. Alpha wil ook nog een vergoeding voor de goodwill, maar dat wijst de rechter af.
Conclusie: in dit geval hebben partijen 5 jaar samengewerkt, zonder een overeenkomst te hebben getekend. Wie dan de overeenkomst beëindigt, moet een opzegtermijn in acht nemen, ook al is dat nooit afgesproken. Wie zomaar de samenwerking beëindigt, riskeert een schadevergoeding. In dit geval was dat € 40.000,-.
De opzegging van (duur)overeenkomsten is een bijzonder lastig juridisch terrein. Wilt u advies over uw situatie? Advocaat Carel Erasmus procedeert en adviseert regelmatig over dit onderwerp.
CAREL ERASMUS
Advocaat en ondernemer
Carel Erasmus is advocaat en ondernemer. Carel procedeert regelmatig in uiteenlopende zaken, bij de Kantonrechter, Rechtbank en Hof. Een greep uit de recente rechtszaken: werknemersfraude, samenwerkingsconflicten, vastgoed, merk- en handelsnaamrecht, ontslag, vof-ontbinding, consumentenrecht. Carel is tevens enthousiast watersporter en oprichter van de eerste eFoil surfschool van Nederland.