De aansprakelijkheid van host providers op het internet is een interessante auteursrechtelijke kwestie waarover de afgelopen jaren veel is geprocedeerd. Een internetprovider die aan haar abonnees webruimte verschaft of gebruikers zelf content laat uploaden, kan namelijk worden aangesproken voor inbreuk van auteursrechten op de websites die zij host. Voor auteursrechthebbenden is het vaak lastig om de inbreukmaker aan te spreken, omdat de identiteit meestal niet te achterhalen is. Interessant om te weten dat ook de host provider kan worden gedwongen de inbreukmakende content te verwijderen.
Grondslag voor aansprakelijkheid
De grondslag voor de aansprakelijkheid van host providers is artikel 6:196c lid 4 Burgerlijk Wetboek, een bepaling die is geïmplementeerd vanuit de Europese Richtlijn Elektronische Handel. Degene die diensten van de informatiemaatschappij verricht bestaande uit het op verzoek opslaan van van een ander afkomstige informatie kan worden gekwalificeerd als een host provider. Voorwaarde is dus dat een host provider informatie opslaat op zijn server ten behoeve van zijn cliënt, de content provider. Een host provider is traditioneel gezien de provider die klanten webruimte verschaft. Dit begrip is de afgelopen jaren enorm verruimd door de opkomst van weblogs, fora, websites als eBay en Marktplaats en sociale media.
Vrijwaring van aansprakelijkheid
Artikel 6:196c lid 4 Burgerlijk Wetboek vrijwaart host providers van aansprakelijkheid als zij niet op de hoogte waren van het onrechtmatige karakter van de gepubliceerde informatie, of er redelijkerwijs niet van op de hoogte behoorden te zijn. De Europese wetgever is van mening dat een host provider niet te snel aansprakelijk moet kunnen worden gesteld, omdat hij ten opzichte van zijn klant zowel de contractuele verplichting tot het verschaffen van webruimte heeft als de verplichting tot inachtneming van het privacyreglement. Bovendien, als een host provider in álle gevallen aansprakelijk kan worden gesteld, kan dit leiden tot zelfcensuur en wordt de vrije toegang tot informatie belemmerd. Enerzijds hebben wij dus te maken met het belang van auteursrechtelijke bescherming en anderzijds met de communicatie- en informatievrijheid. Om de host providers tegemoet te komen, heeft de wetgever daarom ook in de Richtlijn opgenomen dat een host provider geen algemene verplichting heeft om het internetverkeer te screenen en filteren, omdat daarmee fundamentele belangen worden geschaad zoals het recht op privacy en het recht op vrije informatievergaring. Wel is uit de jurisprudentie gebleken dat een host provider door een rechter een specifieke verplichting kan worden opgelegd als uit een belangenafweging blijkt dat auteursrechtelijke bescherming zwaarder weegt.
Wanneer kan een host provider wél worden aangesproken?
Als een host provider op de hoogte is van de onrechtmatige activiteiten of informatie, of er redelijkerwijs van op de hoogte behoort te zijn, dan moet de provider de informatie prompt verwijderen of de toegang tot de website onmogelijk maken. Wetenschap van het onrechtmatige karakter van de handelingen of informatie kan een host provider verwerven door middel van een rechterlijke uitspraak of een notificatie van een internetgebruiker. Wanneer een host provider een notificatie ontvangt van een gebruiker en vervolgens de informatie verwijdert of de toegang tot de informatie blokkeert, dan maakt hij gebruik van het zogenaamde ‘notice and take down’ systeem en heeft hij zijn verplichtingen volbracht.
Een host provider is verplicht om de informatie te verwijderen als het onrechtmatige karakter er van evident is. Lastig is om te bepalen wanneer informatie ‘evident onrechtmatig’ is, waardoor veel host providers in hun algemene voorwaarden hun aansprakelijkheid voor contractbreuk en/of privacy schendingen uitsluiten, om zich in te dekken als later blijkt dat de informatie toch niet onrechtmatig is.
Indien de informatie niet als ‘evident onrechtmatig’ kan worden beschouwd, kan de benadeelde alsnog direct de informatieverstrekker aanspreken. De Hoge Raad heeft in de zaak Lycos/Pessers bepaald dat een host provider kan worden verplicht om de naam, adres en woonplaats gegevens van zijn klant te verstrekken indien de benadeelde een reëel belang heeft bij het verkrijgen van deze gegevens.
Wilt u weten wat u kunt doen tegen een inbreukmakende website? Wij horen graag van u.
Carel Erasmus
Februari 2017