De afgelopen jaren is er veel rechtspraak geweest over het hyperlinken naar websites waarop auteursrechtelijk beschermde werken openbaar zijn gemaakt. Een zeer spraakmakende uitspraak werd onlangs door het Europese Hof van Justitie gedaan over een hyperlink naar naaktfoto’s van Britt Dekker. Op de actualiteitenwebsite Geen Stijl publiceerde GS Media, de beheerder van Geen Stijl, een artikel met een link naar een bestand op de website FileFactory, waar de fotoreportage was opgeslagen. Sanoma, de auteursrechthebbende op de fotoreportage, stelde in een procedure dat GS Media door het doorlinken inbreuk maakte op haar auteursrechten, omdat zij geen toestemming aan FileFactory had gegeven om de foto’s te publiceren op het internet. Zodoende werd er gelinkt naar een illegale bron, wat onrechtmatig is volgens Sanoma.
De Auteursrechtrichtlijn
Sinds de opkomst van de Auteursrechtrichtlijn moet bij elke handeling die een mededeling aan het publiek inhoudt toestemming door de auteursrechthebbende worden verleend indien die mededeling aan het publiek een winstoogmerk heeft. Deze richtlijn beoogt enerzijds bescherming van het auteursrecht maar anderzijds ook vrijheid van meningsuiting en informatie. Volgens het Hof van Justitie is het internet zeer belangrijk voor de bevordering van de vrijheid van meningsuiting en van informatie. Hyperlinks dragen daar zeker aan bij.
Eerdere rechtspraak van het Hof
In de zaak Svensson besliste het Hof van Justitie al dat een hyperlink wel een mededeling is, maar geen mededeling aan het publiek in de zin van de Auteursrechtrichtlijn. In die zaak werd er gelinkt naar content die vrijelijk beschikbaar was op het internet, zonder toestemming van de auteursrechthebbende. Dat leidt niet tot auteursrechtinbreuk, concludeerde het Hof. In de zaak Bestwater ging het Hof dieper op het onderwerp in en verduidelijkte het dat er geen nieuw publiek wordt bereikt bij het plaatsen van een link. Nog steeds gaat het om het algemene internetpubliek. Er is dus geen toestemming van de auteursrechthebbende vereist voor het louter linken naar rechtmatig gepubliceerde content.
De zaak Britt Dekker
In de zaak van Sanoma tegen GS Media draaide het om een hyperlink naar onrechtmatig gepubliceerde content. Het Hof van Justitie oordeelde dat als vast komt te staan dat de persoon die linkt wist of moest weten dat de hyperlink toegang geeft tot illegaal gepubliceerde content, dat wél leidt tot een mededeling aan het publiek, omdat de auteursrechthebbende nooit beoogd had dat het algemene internetpubliek toegang tot de informatie verkrijgt. Er wordt derhalve een nieuw publiek bereikt. Voorts stelt het Hof dat wanneer iemand met winstoogmerk naar andere content linkt, van hem wordt verwacht dat hij verifieert of de content niet onrechtmatig is geplaatst. Als de link dan wordt geplaatst, dan wordt vermoed dat de plaatser over volledige kennis over het werk beschikt, ook betreffende de rechtmatigheid van de publicatie. Wél linken naar onrechtmatige gepubliceerde content is derhalve een handeling bestaande uit een mededeling naar het publiek.
Conclusie
Het is nog even afwachten wat de Nederlandse rechter zal oordelen, maar voor de hand ligt dat deze de onrechtmatigheid van de handeling van GS Media zal erkennen. GS Media heeft met winstoogmerk een hyperlink naar onrechtmatig gepubliceerde content geplaatst terwijl het zich bewust was van het onrechtmatige karakter van die publicatie. De handeling zal dus waarschijnlijk als mededeling aan het publiek worden beschouwd waarvoor toestemming is vereist.
Oktober 2016
Carel Erasmus